Hoe Wordt Een Hoed Gemaakt - Baretten & Hoeden Maken - Headict
2021-10-18

Hoe Wordt Een Hoed Gemaakt - Baretten & Hoeden Maken - Headict

Sinds een aantal jaren is de hoed begonnen aan een comeback op ons hoofd: van vilt of stro, van capeline tot en met canotier. Velen kennen deze soorten hoeden wel, als is het maar van een plaatje. Er zijn maar weinig van ons die het productieproces ook zullen kennen. Hoewel sommige merken exclusief hoeden maken op bestelling en/of op maat, is er voor de meeste modellen die in grotere volumes gemaakt worden natuurlijk ook gewoon een productieproces. Wij vertellen je daarom graag van de hoed en de rand!

Een hoedenmaker moet veel meer kunnen en weten dan alleen een hoed tekenen of een vilten patroon uitknippen. Dingen zoals de vaardigheid en precisie van de handelingen, de liefde voor het materiaal en de vorm zijn ontzettend belangrijk. Hij of zij moet daarnaast over een goede dosis geduld beschikken want een kwaliteitsproduct wordt vaak niet in een dag gemaakt. Het maken van een Fedora duurt al snel zo’n 1 tot 2 weken bijvoorbeeld en het maken van een Panama zelfs nog langer.



Het materiaal bepaalt de vorm


Materiaal is een belangrijk onderdeel van de hoed, het bepaalt de mogelijkheden van de vorm, de kleur en de fysieke eigenschappen. Schapenwol, konijnenbont of bever, toquilla stro of organisch katoen: de materialen zijn divers en elk daarvan biedt bijzondere eigenschappen op het gebied van bescherming en stijl.

Een hoed voor de winter moet worden gemaakt van een materiaal dat warm is en bestand tegen regen, zoals bijvoorbeeld een leren hoed. Voor een zomerhoed geldt dat hij moet beschermen tegen de zon en zeer ademend moet zijn. Het textiel, de stoffen of het stro wordt daarom bewerkt om een optimale kwaliteit te verkrijgen en waardoor een duurzaam gebruik verzekerd is.



De vorm van de hoed


Na het materiaal komt de keuze voor de vorm. Hierbij is de keuze afhankelijk van de trend en de mode en is het aan de ontwerper om geïnspireerd door de materialen, de vorm op te bouwen: als een geheel, als combinatie van materialen of gevlochten. De vorm is ook afhankelijk voor wie de hoed wordt gemaakt. Er zijn sterke ronde vormen, zoals de cloche dameshoed, maar bijvoorbeeld ook de fedora heren hoed met brede slappe randen of de stevige gevlochten canotier als leuke kinderhoed. Allemaal modellen die met trots gedragen worden!

Het is moeilijk te geloven dat al deze hoeden een vrijwel vergelijkbare productietechniek kennen die, ondanks de industrialisatie en de modernisering van productieprocessen, in de kern al decennialang hetzelfde is!


Vilt: al populair sinds mensenheugenis


Eén van de meest gebruikte hoedenmaterialen is vilt. Dit is soms gemaakt van beverbont of konijnenbont, maar meestal van wol. Wol is wel een beetje zwaarder dan bont, maar veel lichter in de prijs.

Om een vilten hoed te maken moet het bont of de wolstreng schoon zijn en dun gesneden. Het ruwe materiaal wordt ondergedompeld in een bad waarvan de vloeistofsamenstelling een geheim van de vakman is. In het bad verliezen de vezels hun rek. Het materiaal wordt uit het bad gehaald en vervolgens drooggeslagen, dat kan er stevig aan toegaan. Daarna wordt het vilt geperst in nog een gewelddadig proces. De vezels verliezen de elasticiteit door het breken en door het persen ontstaat er een stevig basismateriaal in grote dikke rollen. De volgende stap is het vilt in een mal met de gewenste vorm gedaan wordt. Met wat stoom erover wordt zo de basis van elke hoed gevormd.



Een mooi eindresultaat


De hoed kent dus een pittig begin, met al dat slaan, breken en persen. Gelukkig gebeurt dat met vakmanschap en liefde voor het vak en natuurlijk met het doel van het mooiste eindresultaat.

Na deze bewerkingen is de vorm al goed herkenbaar. De volgende stap is het perfectioneren van het uiterlijk. De hoed gaat vaak eerst in bad voor de juiste kleuring, een paar keer kopje onder voor het beste effect. Het grote lijden van de hoed zit er nog niet op, want nu moeten de randen worden gevouwen en de vorm worden gerekt. Aan het eind van de rit volgt eindelijk de zachtheid en zorg van the finishing touch. Het materiaal wordt nu geborsteld, gewaxt of ondergaat een andere behandeling voor een mooi en comfortabel eindresultaat.



Panama: Exotisch avant la lettre!


De panama is de grote ster in de kleine wereld van de hoofddeksels! In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden is deze hoed niet afkomstig uit Panama maar uit Ecuador. De geschiedenis van deze gevlochten strohoed is daar herleid naar een paar duizend jaar voor Christus!

In tegenstelling tot de vilten hoeden, is de echte panama altijd volledig handgemaakt met een van drie belangrijkste technieken. Ze worden gemaakt van stro gemaakt van jonge scheuten van de Carludovica palmen die groeien in de tropen. De productietijd kan oplopen tot wel 6 maanden en daarmee is de panama een absolute recordhouder. Het verklaart ook waarom een authentieke panama geen goedkope hoed is. Er wordt zelfs gezegd dat deze hoed de tijd nodig heeft om te rijpen. En het moet gezegd worden, dat dat de moeite meer dan waard is!



Hoe wordt een panamahoed gemaakt?


De ontwikkeling van een panama bestaat uit een reeks complexe stappen die beginnen met het verwerken van palmbladeren tot stro die vervolgens in kokend water gedaan worden. Daarna wordt het stro in de zon gedroogd en bewerkt. Hoe het wordt bewerkt, hangt af van de locatie waar de hoeden gemaakt worden. In Montecristi wordt het stro met gloeiende kolen behandeld en in Cuenca met bleekwater.

Het stro wordt vervolgens gevlochten, waarbij het weven enkele weken kan duren, afhankelijk van de nauwkeurigheid en kwaliteit van het stro dat gebruikt wordt. Het kenmerk van panama is de roos die te vinden is op de top van de hoed en die vaste hand van weven vraagt om extreme precisie en koelbloedigheid bij het aanbrengen van de details. Elke panama wordt vervolgens ontdaan van onnodige vezels en zo glad mogelijk gestreken. Vervolgens wordt de hoed te rusten gelegd op een houten mal die de beoogde grootte bepaalt.

Hoe maak je een baret?

Baretten worden gemaakt van ronde stukken gebreide, geweven of gevilte stof, soms fluweel, met een touwtje, draadband of leren riem om rond het hoofd te passen.

De productie van de Baskische of Franse baret dateert uit de zeventiende eeuw in het niet-Baskische gebied Oloron-Sainte-Marie, een klein stadje in Zuid-Frankrijk. De lokale bevolking ontdekte, net als veel andere volkeren, dat kleine stukjes wol in vilt veranderden als ze nat werden gemaakt en tegen elkaar werden gewreven. Hoewel het nog vochtig is, kan het vervolgens met de hand worden gemanipuleerd door het over de knie te trekken, waardoor een ronde vorm ontstaat die geschikt is om het hoofd mee te bedekken.

Baskische baretten worden meestal gemaakt tijdens de wintermaanden en omvatten tien stappen: breien, naaien, vilten, blokkeren, drogen, controleren, borstelen, scheren, "confectie" of afwerking en levering.



Zelf hoeden ontwerpen en maken


Tot zo ver de cursus hoeden maken met Headict… Nee, zonder gekheid, je ziet dat hoeden maken geen makkelijk proces is. De vaklieden die verantwoordelijk zijn voor de kwaliteitshoeden van merken als Stetson of Bailey hebben vaak jarenlange ervaring en beschikken over technieken die misschien wel van vader op zoon zijn doorgegeven. Toch kan je de kunst zelf leren in een hoeden maken workshop bijvoorbeeld. Misschien heb je wel aspiraties om zelf hoeden te ontwerpen, het kan allemaal.

Voor de hoedenontwerper, drager en liefhebber is het in elk geval belangrijk te weten dat het hoedenmateriaal de basis is voor de hoed. Of die nu van vilt of van stro is, de natuur is de moeder van vrijwel alle hoeden.