Samen met de wijn en het goudbruine stokbrood, is de baret de fiere vertegenwoordiger van Frankrijk. Jongeren van over de hele wereld houden ervan om zichzelf een klein Frans tintje te geven, en de baret is vooral geen simpel modeaccessoire. Hij heeft een echte oude geschiedenis van meerdere eeuwen en is ontdekt in de Pyreneeën. Enkele fabrikanten bezwijken niet aan de mondialisering en blijven baretten maken op dezelfde traditionele manier zoals honderd jaar geleden.
Een verhaal dat in de pyreneeën begint
Hoewel we ze in meerdere landen terugvinden zoals Spanje en landen in Centraal-Europa, is en blijft de baret een symbool van de Franse cultuur. De baret heeft eigenlijk een geschiedenis die begint in de regio van de Pyreneeën, preciezer in Béarn, in de 17de eeuw. De herders van die tijd oogsten de wol van hun dieren en viltten ze daarna in de wateren van Béarn. De bekende “Baskische baret” is dus eigenlijk niet Baskisch maar van Béarn! Hij kreeg de naam van “Baskische baret” in de tijd van Napoleon III en werd het hoofddeksel van de gidsen in de hoge bergen van de Pyreneeën, elke locatie had zijn eigen kleur. De baret werd in een grotere vorm het hoofddeksel van de alpinisten en daarna het hoofddeksel van de meerderheid van de legers in de hele wereld omdat het praktisch is en de warmte binnengehouden wordt door de gebruikte wol.
De baret, tot dan altijd een hoofddeksel voor mannen, werd een attribuut voor vrouwen in de jaren 30 dankzij een toenadering van de vrouwenmode met traditionele elementen uit de kast van de mannen. Vele actrices zoals Michèle Morgan en Greta Garbo droegen de baret op het grote scherm en in het echte leven en het werd een echt modeaccessoire. Brigitte Bardot gebruikte zelfs de baret in de clip van het liedje Bonnie en Clyde van Serge Gainsbourg, en andere internationale bekenden zoals Faye Dunaway maakten er hun favoriete accessoire van. Vandaag wordt de baret natuurlijk gedragen als een hommage aan de geschiedenis van het zuiden van Frankrijk op grote populaire evenementen zoals de feesten in Bayonne en Dax, bijvoorbeeld…
De baret, tijdloos symbool van de fransen
De geschiedenis van de baret in Frankrijk is vol van evoluties en is begonnen bij de herders van Béarn. Het werd het hoofddeksel van meerdere gemeenschappen over de decennia heen. Het was al een accessoire dat gebruikt werd in de 18de en 19de eeuw door schilders en artiesten waarvan de ateliers niet verwarmd werden. Men vond bewijsstukken van zijn populariteit bij de zelfportretten gemaakt in die tijd zoals het “zelfportret met baret” van Claude Monet. In de 20ste eeuw, werd het gedragen door kinderen omdat de wol heel warm is, daarna werd het overgenomen door de leden van het Franse verzet. De baret was ook het iconische hoofddeksel van een andere belangrijke persoon van het verzet: Che Guevara. Helden van de Cubaanse revolutie hebben de zwarte baret versierd met een ster. Nadat het zo veel jaren heeft doorstaan, is de baret sterk verankerd met het militaire leven door zijn vorm en samenstelling.
Vandaag wordt de baret gebruikt door vele karikaturisten die de gemiddelde Fransman graag afbeelden met een stokbrood onder de arm, een fles rode wijn in de hand, een 2 CV op de achtergrond en een baret op het hoofd! De afbeelding van de naïeve landbouwer heeft vaak een baret omdat die gedragen werd door een groot aantal mensen van de bevolking in de 20ste eeuw en stelt Frankrijk voor. In het buitenland, is de baret meer een accessoire dat het chique van Frankrijk naar boven doet komen waardoor veel kranten inspelen op het gebruik van het hoofddeksel als een manier om de Fransen voor te stellen. Het typische “je-ne-sais-quoi” van de Fransen waar veel vreemden jaloers op zijn, heeft zijn succes te danken aan de baret en de vele bezoekers die er één willen kopen als ze in Frankrijk zijn. De baret wordt ook vaak eer aangedaan door de organisatoren van modedéfilés: Luisa Beccaria en ook Rodarte speelden in op de materialen terwijl ze de traditionele vorm van de baret uit de Pyreneeën behielden. We hebben natuurlijk ook de liefde voor de Baret van Ralph Lauren mogen opmerken bij zijn collectie van 2014 die een typische androgyne stijl uit de films van de Nieuwe Wave zoals A bout de Souffle, die een levensstijl toont van onafhankelijkheid en luiheid toont.
De merken die made in France verdedigen
In onze tijden, verdedigen enkele merken nog steeds het Frans erfgoed en produceren ze ambachtelijke baretten met respect voor de technieken van onze voorvaderen. Het merk Le Béret Français is gebaseerd in Laas, in de Atlantische Pyreneeën en zorgt ervoor dat de baretten van hun label tot in de details ontworpen worden in hun oorspronkelijke vorm. Met kennis die overgegeven is van generatie op generatie, ontwikkelt Le Béret Français modellen voor kinderen en volwassenen in traditionele vormen en kleuren maar ook met moderne kleuren en vormen terwijl ze hun fabricage kenmerk behouden: de rode cabillou. Met voeringen van satijn en een ambachtelijke confectie, maakt dit merk van baretten een accessoire dat lang blijft bestaan!
Een ander merk dat zich inspant om de Franse kleuren te verdedigen door traditionele baretten te maken, is Laulhère. Opgestart in 1840, zorgt het merk Laulhère ervoor dat de “nationale schat”, de baret, bewaard blijft! Met meer dan 170 jaar ervaring, gebruikt Laulhère ambachtelijke productietechnieken die bijna niet veranderd zijn. Gebaseerd in Oloron-Sainte-Marie, wat de hoofdstad van de baret is, gebruikt de Franse onderneming primaire materialen van superieure kwaliteit zoals leer van de Montagne Noir en wol van het Merinoschaap. Laulhère bezit zelfs octrooien zoals die voor de zébré baret in 1895 om de know-how te beschermen. Het merk werd zelfs bekroond met het Origine France Garantie label in 2013, het jaar dat ze een ander gespecialiseerd bedrijf van baretten gekocht heeft, Blancq-Olibet.